Thỉnh thoảng thấy newsfeed trên facebook xuất hiện một status than thở đau khổ gì đó của người quen, tôi lại thấy chút ái ngại và nhớ lại mình ngày trước. Nhớ lại những điều đã khiến tôi nghĩ tới một cái giả thiết về “hiệu ứng tiêu cực” trong cuộc sống.
Kể ngang một chút, cách đây vài tháng tôi có dành riêng 3 ngày để ngồi đọc lại facebook của mình từ hồi mới lập đến giờ. Phải, từng post một, từ 2009 đến giờ. Thú thực là tôi đã khiếp đảm đến mức phải ôm mặt vò đầu bứt tai mà xóa đi rất nhiều status. Trong khoảng từ cuối năm 2009 đến đầu 2013, vì nhiều lí do, tâm trạng và suy nghĩ của tôi rầu rĩ và u ám vô cùng; điều đó thể hiện cả lên facebook và cuối cùng đọng lại thành một cái khối đặc quánh và nặng nề. Tôi nghĩ có lẽ lúc đó tôi đã tha thiết đi tìm một luồng ánh sáng cứu vớt đời mình nhưng do tiếp cận vấn đề không đúng cách nên tôi đã làm mọi người tránh xa mình nhiều hơn =)) Sau đợt tổng vệ sinh hôm đó thì đã dẫn đến truyện sau:
Dù sao thì, thời gian trôi, trái đất cứ xoay và đầu người cũng già hơn, tôi giờ đã khác. Tôi nhận ra nhu cầu được bộc lộ và chia sẻ ấy không hợp với môi trường mạng xã hội. Nó rất khó để giải thích, tôi nghĩ đơn giản là không nên, vậy thôi.
Nói vậy. Nhìn lại mình, và nhìn sang những người khác, nhìn cả toàn cục facebook và mạng xã hội nói chung; tôi cứ nghĩ đến một cái luồng khí mà tôi tạm gọi ở đây là hiệu ứng tiêu cực, đú đởn ngoại ngữ thì có thể gọi là Negative Aura. Cái này nằm trong một quan niệm lớn hơn về Aura của tôi nhưng trong bài này không quan trọng nên ta có thể tạm bỏ qua.
Giả thiết của tôi là, khi người ta càng thể hiện thái độ tiêu cực nhiều, thì sẽ càng nhận lại nhiều kết quả tiêu cực hơn. Dù là than vãn chuyện cá nhân, phê phán chuyện xã hội, kêu la chuyện trời đất, ai oán, càm ràm, chửi bới, vân vân và vân vân..
Giả dụ như khi bạn gặp một chuyện đen đủi nào đó, nếu bạn nghĩ rằng mình gặp vận đen, nó sẽ ảnh hưởng đến tâm trí bạn. Bạn sẽ có cảm giác bất an rằng có thể mình sẽ tiếp tục gặp vận đen, mất tập trung vào suy nghĩ và hành động, để rồi sơ sẩy sinh ra tai nạn nào đó, và tiếp tục dẫn đến suy nghĩ vận đen thật rồi. Thế là tiếp đó làm gì bạn cũng sẽ thấy có kết quả thật tồi tệ. Cuối cùng bạn viết một bài kể lể mùi mẫn lên facebook, để rồi ai đọc được cũng nghĩ đứa này đen vãi. Kết cục là khả năng cao bạn sẽ tiếp tục gặp chuyện không hay. À dĩ nhiên là có những người hay gặp chuyện xui xẻo thật, tôi không dám vơ đũa cả nắm; chỉ là tôi thật sự nghĩ rằng, suy nghĩ tiêu cực sẽ làm mọi chuyện xấu hơn, mà đáng ra ta có thể giảm thiểu nó.
Không chỉ là chuyện đen đủi gì đó, có thể là chuyện học hành, công việc, tình ái, cuộc sống nói chung. Trên môi trường mạng xã hội, “hiệu ứng tiêu cực” có điều kiện lý tưởng để nảy nở và lây lan.
Vấn đề này có liên quan đến placebo. Nếu bạn chưa biết, placebo là một loại kĩ thuật/phương pháp thường hay được sử dụng trong y học để tạo nên placebo effect hay còn gọi là hiệu ứng giả dược. Kĩ thuật này dựa trên nền tảng cốt lõi là chữa bệnh bằng niềm tin =)) Không, thật đấy, ý là, góp phần điều trị bệnh tật hoặc cải thiện sức khỏe người bệnh bằng việc làm tích cực tinh thần của họ. Giả dụ như một vị bác sĩ đưa cho bệnh nhân một chai nước pha siro, dặn rằng đây là thuốc mới thử nghiệm, hiệu quả hơn rất nhiều thuốc cũ; bệnh nhân uống vào và thật kì diệu là khỏi bệnh, mặc dù thứ anh ta uống chẳng phải thuốc gì cả! (À đây là ví dụ minh họa của mình nhé, không có thật đâu đừng tin..). Trên thực tế đã có nhiều trường hợp các bệnh nhân ung thư hoặc bệnh hiểm nghèo khác đã thuyên giảm hoặc lành bệnh chỉ bằng các biện pháp “điều trị” thô sơ như lên núi ăn cỏ cây hít khí trời và thiền trong tinh hoa của trời đất. Mặc dù là tỉ lệ nhỏ, nhưng những trường hợp này được quy vào placebo, và người bệnh đôi khi trở nên khỏe mạnh chỉ vì họ tin rằng mình đã được sử dụng thần dược. Thật kỳ diệu.
Tuy nhiên, tuy nhiên, tôi viết bài này không phải để tranh cãi các vấn đề y khoa =)) Chỉ là tôi tin rằng placebo thật sự có hiệu ứng riêng của nó, và trên quan điểm đó, hiệu ứng tiêu cực mạnh hơn và dễ ảnh hưởng hơn hiệu ứng tích cực.
Lan man một hồi tôi cũng không túm lại được ý chính tôi muốn nói là gì nữa..
Đại để là, giờ nhìn thấy ai đó viết gì tiêu cực là cũng thấy hơi rờn rợn. Cũng muốn an ủi khích lệ các bạn nhưng lại sợ thành sáo rỗng lấy lệ. Cái sự tiêu cực nó lây lan và tàn phá nhanh lắm. Cá nhân tôi trải nghiệm rồi, mà cũng đã vượt qua được đâu. Dù biết rằng khó, nhưng phải hướng đến sự tích cực, thì mọi thứ mới khác đi được các bạn ạ. Cho dù đó là cuộc đời, cuộc tình, hay cuộc cách mạng dân tộc.
Ấy chết, tấp vào lề, tấp vào lề..
